Oude stoeppaal bij It Stedhûs

De ingang van MFC It Stedhûs in Berltsum wordt nu gemarkeerd met een heel oude stoeppaal. Deze stoeppaal is al heel lang in Berltsum en heeft waarschijnlijk meerdere functies gehad. Het laatst diende hij als ‘wriuwpeal’ voor het vee in een weiland aan de Wiersterdyk. Hij dreigde te verdwijnen en na wat omzwervingen is deze geschonken aan de stichting Oudheidkamer De Grusert. Nu heeft deze markante paal een vaste plek bij It Stedhûs waar ook het dorpsarchief van De Grusert ondergebracht is.

In Fryslân stond op veel meer plekken zo’n paal in steden en de grotere dorpen. De bewoners van een huis kregen het recht van gebruik van een deel van de weg voor het huis. Men mocht dat deel van de weg verharden en de weg zelf was nog niet verhard. Zo ontstonden de stoepen vóór de huizen. Op die stoepen gebeurde van alles, de verkoop van spullen en het was de plek waar de mensen samenkwamen.  De stenen markeerden de hoeken van.

De functie van deze stoeppalen verdween en zo verdwenen er steeds meer van deze palen. Soms kwamen ze terecht in musea of werden gebruikt als grafsteen. Op Terschelling zijn veel van deze stoeppalen in ere hersteld.

De steen dateert uit de periode dat Berltsum een begin van stadsrechten heeft gehad. We weten niet precies wat vroeger de functie is geweest maar als aanduiding van samenkomst van dorpsbewoners is er geen betere plek te bedenken dan bij het nieuwe Stedhûs.